Οδοιπορικό στη Θράκη: Η Αρμένικη Εκκλησία της Αλεξανδρούπολης
Στο κέντρο της Αλεξανδρούπολης, λίγα βήματα πιο πάνω από το Ιστορικό και Λαογραφικό μουσείο της πόλης που, μέσα σε λίγα χρόνια εξελίχθηκε, από μικρό ψαροχώρι του 19ου αιώνα, σε κοσμοπολίτικο κέντρο της ανατολικής Ελλάδας- βρίσκεται η ταπεινή εκκλησία της Αρμενικής Κοινότητας της πόλης.
Η αρμενική εκκλησία της Αλεξανδρούπολης είναι ένας μικρός λατρευτικός τόπος και ιστορικό μνημείο, χτισμένη στην συμβολή των οδών Ανατολικής Θράκης και 14ης Μαϊου και ανεγέρθηκε με βάση τα σχέδια του Αγίου Ιωάννη της πόλης Μους. Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στον Άγιο Καραμπέτ, όπως ονομάζεται στην Αρμενική γλώσσα ο Άγιος Ιωάννης, ομώνυμος άγιος-προστάτης της περιοχής του Μους.
Η εκκλησία του Αγίου Καραμπέτ (Σουρη Καραμπέτ στα αρμενικά) ήταν η πρώτη χριστιανική εκκλησία που ανεγέρθηκε στην πόλη, αφού τότε η Αλεξανδρούπολη δεν ήταν παρά ένας μικρός οικισμός ψαράδων που ζούσε στη σκιά της Αίνου. Αξίζει να αναφερθεί ότι την πρωτοβουλία των Αρμενίων ακολούθησε και ο Έλληνας Μητροπολίτης της περιοχής, κατασκευάζοντας και εκείνος εκκλησία και σχολείο.
Με την ίδρυση της νέας πόλης, στα παράλια του Έβρου περίπου στα μέσα του 10ου αιώνα, εργάτες από την τότε παρακμάζουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέφτασαν στο Δεδέαγατς –Dedeağaç επίσημη ονομασία της Αλεξανδρούπολης έως το 1920, έτος κατά το οποίο οι τοπικές αρχές της πόλης αποφάσισαν τη μετονομασία της προς τιμήν της επίσκεψης του τότε Βασιλιά της Ελλάδος, Αλεξάνδρου του Α’- ούτως ώστε να εργαστούν στην ανέγερση της υποδομής, κυρίως στον σιδηρόδρομο, κατασκευαστικό έργο το οποίο εισήγαγε την ανάπτυξη της πόλης με τη σύνδεση της Κωνσταντινούπολης με τις μεγάλες πόλεις της Μακεδονίας από το Πύθιο.
Η αρμενική εκκλησία θεμελιώθηκε το 1875 από τους αρμένιους που βρίσκονταν μεταξύ των εργατών που έφθασαν μαζικά στην πόλη κατά την περίοδο 1870-1875, μεριμνώντας να ανεγείρει μνημείο λατρείας και διαφύλαξης της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης της κοινότητας, στην οποία συγκεντρωνόταν σύσσωμος ο Αρμένικος πληθυσμός της νεόδμητης πόλης.
Ο ναός του Αγίου Καραμπέτ ανεγέρθηκε χάρη στον προσωπικό κόπο των εργατών, οι οποίοι κουβαλούσαν στις πλάτες τους τα οικοδομικά υλικά, τις πέτρες και την άμμο από τη θάλασσα. Το έργο αποπερατώθηκε τον Αύγουστο του 1886. Πρόκειται για λιθόκτιστο ναό, ρυθμού βασιλικής χωρίς τρούλο. Παραπλεύρως της εισόδου, τον περίβολο κοσμεί μία κρήνη, η πρώτη οικοδομημένη σε υπαίθριο χώρο στην πόλη, στολίδι με αρχιτεκτονική αξία.
Εξέχουσα μορφή στην αποπεράτωση του έργου υπήρξε ο Κρικόρ Ασταρτζιάν.
Σύντομα μετά την ολοκλήρωση της εκκλησίας δημιουργήθηκε σχολείο και αίθουσα εκδηλώσεων. Στο πλαίσιο της διαφύλαξης της ιστορικής μνήμης του πολύπαθου Αρμενικού έθνους διεξάγονται μαθήματα Αρμενικής Γλώσσας και Ιστορίας σε παιδιά και νέους έως και σήμερα.
Θα ήταν άξια στο σημείο αυτό μια μνεία στο αρμενικό στοιχείο της πόλης: Οι Αρμένιοι αντιπροσωπεύουν έναν από τους αρχαιότερους λαούς και πολιτισμούς της Μέσης Ανατολής. Κατάγονται από τους Χουρρίτες οι οποίοι από την 3η χιλιετία π.Χ δημιούργησαν αξιόλογους πολιτισμούς στα υψίπεδα που περιβάλλουν το όρος Αραράτ, επάνω στο οποίο προσάραξε η κιβωτός του Νώε μετά τον κατακλυσμό, σύμφωνα με την ιουδαϊκή και τη χριστιανική παράδοση.
Περί το 600 π.Χ, ιδρύεται το Βασίλειο της Αρμενίας από τη Δυναστεία των Οροντιδών. Η ιστορία του έθνους της Αρμενίας σημαδεύεται από εκτενείς χρονικές περιόδους σταθερότητας και ανεξαρτησίας, ανάπτυξης και δημιουργίας στις οποίες όμως παρεμβάλλονταν αρκετά συχνά, συρράξεις που είχαν σαν αποτέλεσμα την κατοχή, την υποδούλωση και την καταπίεση του λαού. Σημαντικός σταθμός στην ιστορία του έθνους συνιστά η ανακήρυξη του Χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας το 301μ.Χ από τον βασιλιά Τιριδάτη τον Τρίτο. Το Βασίλειο της Αρμενίας είναι το πρώτο που υιοθέτησε τον Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία.
Οι Αρμένιοι κατάφεραν να επιβιώσουν έως και σήμερα αφήνοντας έντονα τα ίχνη τους στο πέρασμα των αιώνων παρά το ότι βρέθηκαν ανάμεσα σε ιδεολογίες και θρησκείες, γνώρισαν εκστρατείες, διωγμούς, εξορίες, με αιματηρό αποκορύφωμα τη Γενοκτονία του 1915, όταν εκδιώχθηκαν ολοκληρωτικά από τα πατρογονικά τους εδάφη και αναγκάσθηκαν να ζήσουν με λαούς άλλοτε φιλόξενους και άλλοτε όχι. Επιβίωσαν γιατί πρωταρχικό τους μέλημα ήταν η διαφύλαξη της χριστιανικής και πολιτισμικής τους παράδοσης.
Η ανεξαρτητοποίηση της πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας της Αρμενίας το Σεπτέμβριο του 1991 αποτέλεσε πρόκληση στον πατριωτισμό της αρμένικης διασποράς. Μετά το 1992 το κύμα των νεοπροσφύγων της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας έφθασε τους 2.500 στον Έβρο. Οι Αρμένιοι συμμετείχαν πάντα ενεργά στην οικονομική και πολιτισμική ανάπτυξη της πόλης. Σήμερα εξέχοντα μέλη της εμπορικής κουλτούρας της πόλης είναι αρμενικής καταγωγής και τα καταστήματα και οι βιοτεχνίες τους συνιστούν ζωτικά κομμάτια της ζωής της πόλης.
Συντάκτης: Μαρίνα Σίσκου
Ημερομηνία: 26/10/2017
https://www.flowmagazine.gr/odoiporiko_sti_thraki_i_armeniki_ekklisia_tis_aleksandroupolis/
Comments
Post a Comment